Atıktan Veriye: Lahana Kabuğuyla Su Kalitesini Ölçen Biyo-Araç

Kırmızı lahana atıklarından üretilen bu basit ama etkili biyomateryal, suyun pH değerine göre renk değiştirerek kirlilik tespiti yapıyor. Vatandaş bilimiyle hem çevreye hem topluma dokunan bir dönüşüm hikâyesi.

“Colores del Río”: Tohumlanan Katılımcılık

Sanatçı, tasarımcı ve eğitimci Melissa Ortiz, Kaliforniya’nın Salinas kasabasındaki kırmızı lahana atıklarını dönüştürerek Colores del Río adlı biyomateriyel araç prototipini geliştirdi. Bu basit daldırma yöntemi, yerel toplulukları kendi çevrelerindeki su kalitesini dikkatle incelemeye, gıda sistemi bağlamında katılımcı olmaya teşvik ediyor. Atıklara verilen bu yeni işlev, sadece bir sensör değil, aynı zamanda toplumsal bir katılım mekanizmasına dönüşüyor.

Renklerle İklim Bilinci

Ortiz’e göre genç katılımcıların araçla etkileşimi, sadece bir deneyim olmaktan öte, su ve toprak koruyucusu rollerine bürünmelerine yol açıyor. Suya daldırılan parçalar, ortamın pH değerine göre renk değiştirerek giderek daha anlaşılır bir şekilde kirlilik seviyesini gösteriyor. Bu sayede vatandaş bilimi kendini renkli bir ifadeye dönüştürüyor ve herkes, adeta birer mühendise dönüşüyor.

Biyo-Tasarımın Etkisini Yerelden Yansıtmak

Colores del Río çalışmalarının kökeni, California College of the Arts’daki bir Biodesign sınıfına kadar uzanıyor. Proje, kısa sürede Salinas’taki Xinampa adlı sivil toplum kuruluşu ve Toro Dağı Lisesi ile bilimsel iş birliğiyle “Outstanding Social Critique” kategorisinde Biodesign Challenge 2023 ödülünü kazanarak güçlendi. Bu başarı, biyomimetik tasarımın akademiden topluma ulaşan gerçek bir aktivizme dönüşebileceğini kanıtlıyor.

Toplumsal Farkındalık Rengi Değiştirir

Colores del Río, sıradan bir gıda atığını hem ölçülebilir bir veriye hem de toplumsal etkiye dönüştürüyor. Bu sade ve yaratıcı biyomateriyel araç, sürdürülebilir tasarım ile vatandaş bilimini aynı potada eriterek ekosisteme ve bireye dokunmayı başarıyor.

Peki ya sen? Etrafındaki atıklar içinde, renklerle iletişim kuracak bir “ölçüm aracı” haline gelebilecek başka malzemeler aklına geliyor mu?